دمنوش مخلوط گل گاوزبان نیوشا

۱- آرام کننده ی سیستم عصبی و درمان ناراحتی های اعصاب

 در پژوهشی، ۳۵ بيمار مبتلاء به اختلال افسردگی عمده ی خفيف تا متوسط را بررسی کردند. این بیماران، به صورت تصادفی دارونما يا ۳۷۵ ميلي گرم از عصاره ی آبی گل گاوزبان دريافت كردند. آنها، طی شش هفته بررسی شدند و نتایج نشان داد، در هفته هاي پایانی، عصاره ی گل گاوزبان نسبت به دارونما برتری داشت البته اين اختلاف در هفته ی چهارم معني دار و در هفته ی ششم نزديك به معنی دار بود. عصاره ی گل گاوزبان در هيچ كدام از هفته ها بيش از دارونما عوارض جانبی ايجاد نكرد.

همچنین کارآزمایی بالینی با هدف بررسی اثربخشیِ عصاره ی آبی گل گاوزبان در درمان بیماران مبتلا به اختلال وسواسی ـ اجباری(۳۳ بیمار) نشان داده است، این عصاره، می تواند دارویی مؤثر و بی خطر برای درمان اینگونه بیماران باشد؛ هرچند مطالعات بیشتری برای تأیید آن لازم است. عصاره آبی گل گاو زبان احتمالا با اثر بر سیستم سروتونرژیک سبب کاهش ناراحتی های اعصاب می شود.

۲- تنظیم ضربان قلب

 در پژوهشی به ۱۰ گروه موش صحرايی نر به ترتيب ۱۰۰ و ۲۰۰ و ۴۰۰ و ۶۰۰ ميلی گرم بر كيلوگرم جوشانده ی گل‌گاوزبان، به مدت ۶ روز خورانده شد. در حالیکه، گروه كنترل آب دريافت می‌كردند. سپس ضربان قلب پیش و پس از تزريق فنيل اِفرين از طريق دم حيوان، با روش غير تهاجمی اندازه‌گيری شد. مصرف گل‌گاوزبان به همراه لیموعمانی، موجب كاهش ضربان قلب پايه و ضربان قلب پس از تزريق فنیل اِفرین شد. بيشترين اثر مربوط به عصاره ی ليمو عمانی و گل‌گاوزبان با دوز ۱۰۰ميلي‌گرم بر كيلوگرم بود و بين گروه دم‌كرده ی گياهان مزبور و گروه كنترل، از نظر ضربان قلب پايه، اختلاف معنی داري وجود داشت. خاصيت پايين‌آورندگی ضربان قلب اين عصاره‌ها بيش از خاصيت پايين‌آورندگی فنيل‌ اِفرين با دوز ۶/۶۸۸ ميلی‌گرم بر كيلوگرم بود. یافته های این آزمایش نشان می دهد مصرف دم‌كرده ی گل گاوزبان  سبب افزایش فشار خون می شود ولی مصرف آن به همراه لیمو عمانی برای كاهش ضربان قلب مفید است.

۳- ضد تشنج

در پژوهشی اثر ضد تشنجی عصاره ی متانولی گل گاوزبان ایرانی بر تشنج ناشی از پیکروتوکسین در موش های سوری بررسی شد. ابتدا حیوانات از طریق تزریق داخل صفاقی دوزهای مختلفِ عصاره ی این گیاه، پیش درمانی شدند و پس از ۲۰ دقیقه به آنها پیکروتوکسین تزریق شد، سپس میزان تأثیر عصاره در تغییر زمان شروع حملات تشنجی، دوام تشنج ها و زمان مرگ ناشی از پیکروتوکسین در گروههای داوطلب و شاهد اندازه گیری و مقایسه شد. مطالعات فیتوشیمیایی، وجود فلاونوئیدها را در این گیاه نشان داده و ثابت شده است که این ترکیب ها مـی تواننـد بـا اتصـال بـه گیرنـده هـای بنزودیازپینی، اثری مشابه آنها از خود بـر جـای گذارنـد. در ایـن مطالعـه، نتایج به دسـت آمـده، نشـان داد کـه عصـاره ی متـانولی گل گاوزبان در موش سوری، آثار ضـد تشنجی دارد. عصاره ی این گیاه، زمـان شـروع تشـنج را نسبت به گروه شاهد که فقط پیکروتوکسـین دریافـت کردنـد، بـه میــزان چشمگیری بــه تــأخیر انداخت.

۴- رفع حساسیت و التهاب های پوستی

 پژوهشی منتشر شده در  فصلنامه ی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اثر گل گاوزبان بر بهبودی و عود درماتیت اتوپیک (یک بیماری مزمن پوستی) را بررسی کرد. اين مطالعه برای مقايسه ی تأثير كورتون و عصاره ی گل گاوزبان بر بهبودي و عود ضايعات كودكان مبتلا به درماتيت اتوپيك انجام گرفت. در این کارآزمایی بالینی دو گروه ۲۵ نفره(کودکان تا ۱۲ سال) بیمار مبتلا به درماتیت اتوپیک به طور تصادفی انتخاب و به صورت یک درمیان برای آن ها کورتون موضعی یا عصاره ی گل گاوزبان تجویز شد. یافته های این بررسی ۲۰ روز پس از شروع درمان مشخص کرد كه ميزان بهبودي در پاسخ به مصرف عصاره ی گل گاوزبان ۷۲ درصد، خوب، ۴ درصد، متوسط و ۲۴ درصد، ضعيف بوده است. در حاليكه با مصرف كورتون، میزان بهبودی، ۲۴ درصد خوب، ۱۲ درصد متوسط و ۶۴ درصد ضعيف بود. ضايعات پوستی هم، پس از مصرف عصاره و تا ۱۰ روز پس از قطع مصرف آن اصلأ عود نداشت؛ در حاليكه پس از استفاده ی كورتون موضعی، ۶۴ درصد عود متوسط و ۳۶ درصد عود كم مشاهده شد. با توجه به نتایج به دست آمده به دلیل میزان بیشتر بهبودی و عود کمترِ بیماری با عصاره ی گل گاوزبان نسبت به کاربرد داروی کورتون می توان از عصاره ی این گیاه در درمان درماتیت پوستی استفاده کرد.

سال ۲۰۰۹، پژوهشی در مجله ی British Journal of Nutrition منتشر شد. براساس نتایج این پژوهش، مصرف عصاره یا روغن گل گاوزبان سبب کاهش التهاب و قرمزی پوست در زنان شد. برمبنای همین پژوهش، اختلالات پوستی ناشی از عدم تعادل اسیدهای چرب با این گیاه درمان می شود یعنی این گیاه به درمان آکنه، اگزما و پسوریازیس هم کمک می کند. 

۵- رفع التهاب و مقابله با روماتیسم

پژوهشی به منظور بررسی عصاره ی گل گاوزبان در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد. در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، به مدت ۲۴ هفته، به ۳۷ فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، به میزان ۱/۴ گرم عصاره ی گل گاوزبان داده شد. نتایج این بررسی نشان داد که مصرف عصاره ی این گیاه علائم بالینی آرتریت در این افراد را بدون ایجاد عوارض جانبی کاهش داد.

پژوهش دیگری در افراد مبتلا به آرتریت نشان می دهد که مصرف گل گاوزبان علائم صبحگاهی این بیماری مثل خشکی و درد مفاصل را کاهش می دهد. مطالعات نشان می دهد که عصاره ی گل گاوزبان پس از وارد شدن به بدن به ماده ای به نام دی هومو گاما لینولئیک اسید(DGLA) تبدیل می شود. این ترکیب با مهار سنتز لکوترین به کاهش التهاب در بدن کمک می کند.

۶- کاهش التهاب و نارسایی کلیه

پژوهشی با هدف تعيين تأثير مصرف دمكرده ی گل گاوزبان بر بيوشيمي ادرار و خون بيماران غير دياليزي مبتلا به نارسايي كليه انجام گرفت. در اين كارآزمايي باليني يك گروه ۲۵ نفره از بيماران بالغ مبتلا بهCRF (نارسایی مزمن کلیه) به طور تصادفي انتخاب و براي آنها دمكرده ی گل گاوزبان به مدت يك هفته، روزي دوبار تجويز شد. بهبودي نسبي و پيشگيري از شدت نارسايي مزمن كليه با افزايش ميزان تصفيه ی گلومرولي (GFR) مشخص شد. استفاده از دمكرده ی گل گاوزبان دو بار در روز به مدت يك هفته، نشان داد كه GFR بيماران به ميزان كاملاً مشخصی افزايش يافته است. از ديگر شاخص هاي بهبودي و كنترل پيشرفت CRF، كاهش ميزان فشار خون و وزن بيماران است زيرا تجمع مايعات در بدن سبب افزايش اين دو شاخص مي شود. در اين مطالعه پس از مصرف گل گاوزبان، كاهش مشخصي در ميزان فشار خون و وزن بيماران مشاهده شد. براساس نتايج اين بررسي، دفع كراتينين، سديم و فسفر ادرار بيماران، افزايش يافت كه نشانه هاي خوبي از تأثير مصرف این گياه بود. با توجه به بی عارضه بودن گياه و تأثير مصرف خوراكي آن بر بهبود برخي معيارهاي عملكرد كليه مثل افزايش GFR، مي توان مصرف دمكرده­ی آن را به بيماران مبتلا به نارسايي كليه ی خفيف تا پيشرفته توصيه کرد.

براساس پژوهش دیگری از اينگرام و همكارانش، روي موش هاي آزمایشگاهی در اُنتاريوی كانادا، پس از ۷ روز مصرف خوراكي روغن بذر گاوزبان، التهاب و صدمه های گلومرولي و اسكلروز كاهش يافته بود.

۷- تنظیم قند خون

پس از بررسی تأثیر عصاره ی هیدروالکلی گیاه گل گاوزبان بر بهبود بیماری قندخون، پژوهشی در مجله ی علوم پزشکی پارس منتشر شد. در این مطالعه تأثیر گل گاوزبان روی ۳۰ موش صحرایی نر دیابتی شده به صورت تزریق عصاره ی داخل صفاقی، به مدت ۳۰ روز بررسی شد. سطح  انسولین درحیوانات تحت تیمار با دوز۶۰۰ میلی گرم برکیلوگرم عصاره ی گل گاوزبان نسبت به گروه دیابتی افزایش معنی‌داری را نشان داد و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز هم درگروه‌های دریافت‌کننده ی دوزهای ۴۰۰ و ۶۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم نسبت به گروه دیابتی افزایش یافت. این مطالعه ثابت کرد که عصاره ی گل‌گاوزبان ایرانی دارای اثر کاهندگی قند‌خون است و می‌تواند از کاهش وزن دیابتی جلوگیری کند. همچنین سطوح تری‌گلیسرید، کلسترول تام و LDL در همه ی گروه‌ها به صورت وابسته به دوز  کاهش یافت، که این کاهش در دوزهای ۴۰۰ و۶۰۰ میلی‌گرم در کیلوگرم از عصاره در مقایسه با گروه کنترل دیابتی معنی‌دار بود. این اثرها احتمالا به دلیل وجود ترکیباتی چون فلاونوئیدها، ساپونین‌ها و خواص آنتی‌اکسیدانی آن است.

۸- ضد سرطان

تحقیقات نشان می دهد که گیاه گل گاوزبان، خواص آنتی اکسیدانی و ضد جهش زایی دارد که با رشد سلول های سرطانی مبارزه می کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد که عصاره ی این گیاه فعالیت سلول های سیتوتوکسیک را افزایش می دهد (سلول های سیتوتوکسیک به طور چشمگیری از عمر سلول های سمی و سرطانی می کاهد). مکمل های گل گاوزبان از DNA سلولی محافظت می کنند و آسیب های اکسیداتیو که باعث التهاب و بیماری می شوند را به طور طبیعی کاهش می دهند.